Vorige pagina

Hoe overleven in een scheiding met aanhoudend conflict?

Elke gescheiden ouder heeft kwetsuren opgelopen in zijn partnerrelatie. Elke gescheiden ouder heeft een emotionele rollercoaster ervaren van de scheiding zelf. De meesten slagen erin om deze pijn los te laten, om de boosheid los te laten, om elkaar los te laten en te investeren in nieuwe dingen. Soms lukt dit niet. Soms wordt de scheiding ervaren als een trauma. Of je de scheiding als traumatisch ervaart of niet is afhankelijk van je temperament, van ervaringen in de partnerrelatie, van vroegere ervaringen met partnerrelaties en van de relatie met je ouders.

Wat gebeurt er bij jou en je partner waardoor je voortdurend in ruzie terecht komt?

In geval van traumatische ervaringen wordt ons gezond brein stilgelegd. Wat gebeurd is, wat gezegd wordt, raakt ons zo diep, dat onze hersenen het registeren als een bedreiging. Op zo een moment schiet ons reptielenbrein in werking. Dit brein werkt op 2 manieren. Of je gaat vechten in de vorm van verwijten maken, bestoken met vragen en opmerkingen. Of je gaat vluchten door je terug te trekken en niet meer te reageren. Beiden zijn menselijke overlevingsstrategieën. Dit is niet iets waar jij voor kiest, maar dit is iets dat jou overkomt. Je wordt als het ware meegezogen in een windhoos van conflict. Je hebt het gevoel dat je niet anders kan dan te reageren. Je voelt je meer en meer machteloos.

Net omdat je het gevoel hebt er geen controle over te hebben, zijn we geneigd om de verantwoordelijkheid voor het conflict bij de ander te leggen. Net zo doet jouw ex-partner. Herken je volgende uitspraken: 'Hij is een narcist', 'Zij is borderliner', 'hij is autistisch', … . En natuurlijk heeft de ander een uniek karakter met goede en minder goede kanten. Maar het gevoel van machteloosheid en boosheid zorgt ervoor dat we ons focussen op de minder goede kanten en dat we deze, de ander dus, zien als het monster, de schuldige, de dader. En we wachten tot de ander verandert. (Maes en Cornelis, 2018)

Wat betekenen die eeuwige ruzies voor je kinderen?

Het conflict heeft jullie in de greep. Het zuigt je energie op, het veroorzaakt allerlei negatieve emoties, het doet je dingen zeggen en doen die je eigenlijk niet had willen zeggen of doen. Je wil het heel erg goed doen voor je kinderen, je ziet hen heel graag en je wil hen beschermen. En toch raak je ongemerkt steeds verder vervreemd van de noden van jouw kind. Wanneer sterke emoties meespelen, dreigt dat de invulling van je ouderschap op een voor jou onzichtbare manier mee te beïnvloeden. Lees hierover meer in de fiche 'Hoe blijk ik de ouder die ik wil zijn.' (Maes en Cornelis, 2018)

Bovendien zal je ook via je kind dingen horen over je ex, of het gedraagt zich op een manier die je aan je ex doet denken. En ook dit kan de alarmsignalen doen luiden, waardoor je op een manier naar je kind reageert waarop je echt niet wil reageren, meestal afwijzend of zelfs vernederend.

Niet alleen jouw ouderschap verandert, kinderen ontwikkelen mogelijks overtuigingen die hen later in de weg staan. Ze leren om conflicten te vermijden, want ze hebben geleerd dat ruzies leidt tot scheidingen. Of ze leren dat de wereld bestaat uit winnaars en verliezers en stellen zich vervolgens zeer eisend op in volgende relaties. Of ze leren dat het normaal is om gekwetst te worden door diegene van wie ze houden en blijven in ongelukkige relaties hangen. (Gary Neuman & Romanowski, 2003)

Wacht dus niet tot de ander verandert!

Probeer de ander niet te veranderen. Het zal je gevoel van machtelooosheid alleen maar doen toenemen. Waar kan jij wel invloed op uitoefenen? Wat heb jij wel onder controle? Klopt, dat is jouw gedrag. Je voert de strijd met jouw ex uiteraard niet zomaar. Je strijdt deze met een missie. Jouw boosheid zegt iets over onvervulde behoeften. Deze kunnen te maken hebben met de goede zorg voor jouw kind, maar hebben soms ook te maken met behoeften eigen aan je mens-zijn. Hieronder vind je een aantal richtlijnen die je daarbij kunnen helpen. (Maes en Cornelis, 2018)

Wat kan jij nu doen om voor innerlijke rust te zorgen?
Wat kan jij doen zodat ruzies niet escaleren?
Wat kan jij doen om niet zelf ten onder te gaan?

Hieronder vind je een aantal richtlijnen die je daarbij kunnen helpen. (Maes en Cornelis, 2018)

1. Het zou geen vechtscheiding geworden zijn, mochten jullie in staat zijn elkaars basisbehoeften te vervullen. Weet dat je in contact met je ex-partner gekwetst gaat worden en dat er heel wat behoeften onvervuld gaan blijven: zoals de nood aan respect, de nood om gezien te worden als liefhebbende ouder, de nood om gehoord te worden in wat jij belangrijk vindt, … . Dit zijn allen fundamentele behoeften verbonden aan ons mens-zijn. En toch, verwacht niet van je ex-partner dat hij/zij deze ooit zal inlossen. Maar zoek andere relaties op waar jij wel het gevoel hebt met respect behandeld te worden, waar je wel gezien wordt in jouw goeie zorgen als mama/papa. Stop dus met dit af te dwingen van je ex-partner. Het is verloren moeite. Het voedt enkel de strijd, een strijd die je nooit kan winnen, een strijd die jou leegzuigt en waar bovendien jouw kind echt onder lijdt. Kijk even naar de fiche 'zelfzorg', hier staan enkele tips die jou helpen een beter zelfgevoel te ontwikkelen en je zal zien dat het loslaten van deze strijd dan steeds gemakkelijker zal worden

2. Probeer niet de beantwoorden aan het ideaalbeeld van 'samen opvoeden'. Dit verhoogt voor jullie en de kinderen enkel de stress. Kies voor parallel solo ouderschap. Zelfs wanneer alleen jij hiervoor kiest en je ex-partner niet, dan verandert er al heel veel voor je kind(eren). Wat is daarvoor nodig?

Hou je niet meer bezig met wat de andere ouder doet, maar focus je op wat jij belangrijk vindt in de opvoeding, op wat jij wil meegeven.
Realiseer je dat je kind ook moet leven in een ander gezin en dat het kind dus ook loyaal moet kunnen zijn naar dit gezin. Tracht dus in nabijheid van het kind niet veroordelend ten zijn ten aanzien van de andere ouder, het andere gezin.

Jij en je partner hebben een andere kijk op jullie kind. Jullie interpreteren het gedrag anders, kiezen mogelijks voor een andere aanpak, willen andere waarden en normen meegeven. Laat dit verschil bestaan. Ook al zijn het gedragingen die jou irriteren, storen en verontrusten, soms is het beter om er niet over in de strijd te gaan. Je kind kan beter met deze verschillen om, dan met de eeuwige pijnlijke conflicten. Natuurlijk zal jouw kind soms last hebben van de stijl van de andere ouder. Luister dan naar jouw kind en zoek samen naar manieren waarop het kind in gesprek kan gaan met de andere ouder, maar doe dit niet zelf. Ga er maar vanuit dat jouw kind soms ook last heeft van jouw stijl. Hoe zou jij willen dat jouw ex-partner daar dan met omgaat? Wil je dat hij/zij onmiddellijk de telefoon pakt om jou te overtuigen van zijn/haar gelijk. Of zou je willen dat hij/zij jouw kind ondersteunt om met jou in gesprek te gaan? Denk aan hoe jouw vrienden soms reageren naar hun kinderen toe. Soms ben je het ook niet eens met hun aanpak, maar je gaat je daar ook niet met bemoeien. Dit is natuurlijk een verschrikkelijk moeilijke opdracht als het over je eigen kind gaat. Het voelt tegennatuurlijk aan. Je zou willen vechten voor het belang van jouw kind! Jouw partner vecht echter ook voor dit belang, alleen ziet hij/zij het anders. Onthou dat jouw kind wellicht meer last heeft van de strijd, dan van de andere aanpak. (Meer lezen hierover: zie 'Wat is de impact van een vechtscheiding op mijn kind').

Natuurlijk zijn er zaken waarover je wel in overleg zal moeten gaan. Maar het zijn er minder dan je initieel zou denken, vb. schoolkeuze of een medische ingreep, een vermoeden van geweld. Het gaat over gedrag of beslissingen die overstijgend zijn aan een gezin waar een kind woont: het kind kan niet naar twee scholen gaan, een medische ingreep heeft verregaande gevolgen, fysiek geweld kan je niet tolereren, … .

Wanneer je dan toch kiest om in gesprek te gaan met je ex-partner, tracht dit dan te doen in de vorm van een verzoek. Je hebt natuurlijk geen controle over de reactie van de ander, maar een verzoek verhoogt wel steeds de kans om echt gehoord te worden. Zie hiervoor ook de fiche 'Ik ben zo boos op mijn ex-partner. Hoe kan ik dan toch een redelijk gesprek voeren'.

3. Als je dan toch weer verzeild bent geraakt in een ruzie in de aanwezigheid van de kinderen, heb je nog steeds invloed op welke lessen jouw kind trekt uit de ruzie. Bespreek nadien met het kind je frustraties. Je doet dit echter op zo een manier dat je kind 1) leert dat er goeie en slechte manieren zijn om ruzie te maken en 2) dat er twee kanten aan elk verhaal zijn. Je zegt dus niet 'die rotvader van jou wil de alimentatie niet betalen', maar wel ' je vader en ik hebben een meningsverschil over de alimentatie.'.

Zoek op tijd professionele hulp. Iemand die jou kan helpen om, om te gaan met de kwetsures en echt los te komen van jouw ex-partner. Iemand die jou kan helpen om deze strategie van parallel solo ouderschap aan te houden. (Gary Neuman & Romanowski, 2003)

Op zoek naar professionele begeleiding?

Kies voor:
• Een erkende bemiddelaar als neutrale derde partij
• Ondersteuning in Solo-ouderschap
Opleiding gevolgd bij Lieve Cottyn of bij Allianza
• Een SCHIP behandelaar
• het KIES-programma

Ga ook op zoek naar professionele hulp voor jezelf, naar iemand waar je jouw verhaal en je twijfels kwijt kan.

In de fiche 'Waar kan ik terecht voor psychische hulp voor mezelf?" vind je meer uitleg over deze specifieke ondersteuningsmogelijkheden.

Leestips

Spreken deze tips jou aan en wil je er meer over lezen, wil je meer ondersteuning om deze adviezen om te zetten in gedrag, dan vind je meer in onderstaande boeken. Beiden zijn denk- en doe- boeken die jou ondersteunen om jouw doel te bereiken en dat is, de ouder te zijn die jouw kind nodig heeft!

Het eerste boek 'Blijven staan ondanks de storm' is een boek geschreven door experten voor ouders in een vechtscheiding.

Het tweede boek 'Geweldloze communicatie' is geschreven voor een breder publiek en introduceert een manier van kijken die jou kan helpen beter voor je eigen behoeftes te zorgen in relaties en dus ook in deze met je ex-partner.

Referenties

Maes, V. & Cornelis, C. (2018)/ Blijven staan ondanks de storm. Handvatten voor ouders in een hoogconflictechtscheiding. Garant Uitgeverij.
Neuman, G. M., & Romanowski, P. (2003) En de kinderen scheiden mee …. Het zandkastelenprogramma. SWP Uitgeverij B.V.