Vorige pagina

Hoe wordt het onderhoudsgeld voor de kinderen berekend?
(kinderalimentatie)

Onderhoudsgeld, onderhoudsbijdrage, onderhoudsuitkering, kinderalimentatie … zijn synoniemen. Het is heel vaak een punt dat behoorlijk wat discussies op roept tijdens een scheiding.

Elke ouder is verplicht bij te dragen tot de onderhouds-, gezondheids-, toezichts-, opvoedings- opleidings- en ontplooiingskosten van zijn kinderen.

Belangrijk is ook het principe dat je kinderen het recht hebben om de (gemiddelde) levensstandaard van hun (beide) ouders te delen. Kinderen van vermogende ouders hebben dus recht op een hogere onderhoudsbijdrage dan kinderen van ouders die het moeilijk hebben om elke maand de eindjes aan elkaar te knopen.

Om het bedrag van het onderhoudsgeld vast te stellen moet het bedrag worden berekend van de totale inkomsten en van de kosten voor het kind. De wet bepaalt enkel dat beide ouders moeten bijdragen in de gewone en buitengewone kosten, en dit "naar evenredigheid van hun aandeel in de samengevoegde middelen", maw. de ene ouder die meer middelen heeft, moet dus meer bijdragen dan de andere ouder met minder middelen.

De inkomsten omvatten de inkomsten van een beroepsactiviteit, van roerende en onroerende goederen, de voordelen en andere middelen die de levensstandaard van de ouders en van de kinderen verzekeren.
Er zijn twee soorten van kosten voor het kind, nl. de gewone kosten (onderverdeeld in de verblijfsgebonden en de niet-verblijfsgebonden kosten)en er zijn de buitengewone kosten.
- Gewone kosten zijn alle gebruikelijke kosten met betrekking tot het dagelijkse onderhoud van het kind.
- Buitengewone kosten zijn de uitzonderlijke, noodzakelijke of onvoorzienbare uitgaven die voortvloeien uit toevallige of ongewone gebeurtenissen en die het gebruikelijke budget voor het dagelijkse onderhoud van het kind dat als basis diende voor de vaststelling van de onderhoudsbijdragen, overschrijden.

Gezien de vaagheid van deze omschrijving zorgt dit heel vaak voor discussies en onzekerheden bij ouders, bv. de ouder A vindt het nodig dat het kind zijn eigen computer heeft, en wil er één aankopen. Hij vraagt aan ouder B om een tussenkomst hiervoor want die extra kost wordt niet gedekt door het gewone onderhoudsgeld. De tweede ouder geeft geen gehoor aan die vraag … de eerste kan dan niet anders dan die computer volledig zelf te betalen.

Om deze discussies te vermijden besliste de wetgever tot het Koninklijk Besluit van 22 april 2019 met daarin bepaald:

welke onderhoudskosten voor kinderen buitengewone kosten zijn,
welke kosten het voorwerp moeten zijn van een voorafgaand overleg en akkoord,
en hoe de kosten moeten worden afgerekend.

In het KB staat dus niet enkel een opsomming van de buitengewone kosten, maar ook dat de ex-partners vooraf over al deze kosten moeten overleggen (behalve in geval van hoogdringendheid of bewezen noodzakelijkheid). Concreet moet de ouder die de uitgave wil doen een mail (of aangetekende brief) sturen naar de andere ouder met een voorstel voor budget; bv. voor een aan te kopen computer voor het kind. De onderhoudsplichtige heeft dan acht dagen, of in periodes van vakantie dertig dagen, om te reageren. Komt er geen reactie, dan komt dat overeen met een stilzwijgend akkoord en kan de ouder de aankoop doen. De andere ouder is dan verplicht bij te dragen in de kosten. Komt er wel een reactie, en gaat de ouder niet akkoord, dan moeten ze tot een compromis proberen te komen. Lukt dat niet, dan is de hulp van een bemiddelaar of eventueel een rechtbank nodig.

De rechter vraagt ook de de nodige bewijsstukken zodat hij de redelijkheid kan beoordelen van de onderhouds- en kostenregeling voor de kinderen en de persoonlijke onderhoudsuitkering voor de andere ouder tijdens de echtscheidingsprocedure en na echtscheiding.

Voor de verdeling van de gewone en buitengewone kosten onder de ouders wordt ook rekening gehouden met de bijdragen in natura en de respectievelijke tijd die het kind bij elke ouder doorbrengt, maar dit wordt samen bekeken met de financiële draagkracht van beide ouders, maw. een 50/50 verblijf houdt niet noodzakelijk een 50/50 verdeling van het onderhoudsgeld in.

Het onderhoudsgeld wordt eenmaal per jaar op een vaste datum geïndexeerd, tenzij de rechtbank of de ouders via een overeenkomst beslissen een andere aanpassingsformule te gebruiken.

Vaak wordt ook met een kindrekening gewerkt, hierop moeten beide ouders regelmatig een vooraf bepaald bedrag storten (naast het onderhoudsgeld door één ouder). Deze dient dan om de verblijfsoverstijgende en de buitengewone kosten te betalen.

SAMENGEVAT

De rechter is verplicht om bij zijn vonnis, waarin het onderhoudsbijdrage voor de kinderen wordt vastgelegd, zijn beslissing te motiveren op basis van 8 parameters. Wanneer jullie zelf een voorstel opmaken dien je daar dus ook rekening mee te houden:

De aard en het bedrag van de middelen van iedere ouder (de som van de beroeps-, roerende en onroerende inkomsten plus eventuele voordelen in nature)
De gewone kosten waaruit het budget voor het kind is samengesteld (niet enkel een som, maar ook men tot die som komt)
De aard van de buitengewone kosten die in acht genomen kunnen worden (zie hiervoor de lijst van de buitengewone kosten, Koninklijk Besluit van 22 april 2019)
De verblijfsregeling van het kind en de bijdrage in natura door iedere ouder (de verblijfsregeling bij beide ouders moet beschreven zijn en welke bijdrage in natura elke ouder hiervoor levert)
het bedrag van de kinderbijslag en andere sociale en fiscale voordelen (bv. studiebeurs, belastingsvoordeel voor de ouders bij wie het kind is ingeschreven, ...)
De inkomsten die elk van de ouders ontvangt uit het genot van de goederen van het kind (zelden, maar bv. na een schenking op naam van de kleinkinderen)
Het aandeel van iedere ouder in de tenlasteneming van de kosten die voortvloeien uit hun onderhoudsplicht (is eigenlijk het bedrag van de onderhoudsbijdrage op zich - is niet echt een parameter)
De bijzondere omstandigheden van de zaak (specifieke elementen voor dat bepaalde gezin)

Hoe bereken je het onderhoudsgeld?

Je kan de kosten zelf berekenen, zelf een verdeelsleutel zoeken en op basis daarvan samen beslissen wie hoeveel onderhoudsgeld moet betalen. Hieronder vind je een voorbeeld van een opsomming van de kosten.

Om alle misverstanden en discussies te vermijden moet er in de familierechtelijke overeenkomst heel duidelijk omschreven worden welke kosten er onder verblijfsgebonden en niet-verblijfsgebonden kosten vallen.

Bv. is kledij wel of niet een verblijfsgebonden kost? Wat als de ene ouder steeds dure merkkledij koopt, en de andere vindt dat kinderen zo snel uit hun kleren groeien en dus niet te veel geld wil spenderen aan steeds nieuwe kleren. En hoe zit het met schoenen en jassen: wordt de kost hiervan per definitie financieel verdeeld?

Als je het moeilijk vindt om dit zelf of samen met je ex-partner te doen, dan kunnen jullie ook hulp vragen aan een bemiddelaar of advocaat.

Op de website van de Gezinsbond kan je meer uitleg vinden alsook twee programma's om het onderhoudsgeld te berekenen: de onderhoudsgeldcalculator van de Gezinsbond en De Pareto simulator van de Pareto Groep, die ook grotendeels gebaseerd is op de Onderhoudsgeldcalculator van de Gezinsbond.

Beiden hebben hun voordelen, maar ook een aantal belangrijke verschilpunten.

Leden van de Gezinsbond krijgen korting op beide, en kunnen hierover ook telefonisch gratis juridisch advies krijgen bij de Gezinsbond, op 02/507.88.62.

Er bestaat ook nog de Methode Renard, maar die is iets ingewikkelder, en wordt minder toegepast.

Voorbeeld van een opsomming van de kosten voor de bepaling van het onderhoudsgeld

Hieronder vind je een voorbeeld van een lijst met gewone en buitengewone kosten die in aanmerking (kunnen) genomen worden voor de berekening van het onderhoudsgeld voor kinderen.

Bestandsnaam: Voorbeeld-lijst-van-de-kosten-voor-bepaling-van-het-onderhoudsgeld

Bestandsgrootte 23 kb

Download Bestand

Hoe lang moet het onderhoudsgeld voor de kinderen betaald worden?

Het onderhoudsgeld moet betaald worden tot zolang het kind nog studeert en geen volledig eigen inkomen heeft, dus kan doorlopen tot na de meerderjarigheid. Leeftijd is niet vastgelegd, de wetgever stelt dat de onderhoudsplicht geldt tot het behalen van een diploma dat toe leidt naar de arbeidsmarkt, en dit in een redelijke termijn (maw. een student die zich vergist van studierichting en na een jaar een nieuwe studiekeuze maakt; of bij tegenslag een bisjaar heeft, die heeft nog recht op onderhoudsgeld)

Een eigen inkomen van het kind betekent een loon, inkomsten uit een zelfstandige activiteit, een vervangingsinkomen: zolang de jongere in een wachttijd zit voor een werkloosheidsuitkering loopt de onderhoudsplicht van de ouder door.

Hoe moet het onderhoudsgeld betaald worden?

Bij minderjarige kinderen
- aan de ouder die de uitgaven doet OF
- op een kindrekening. Deze bankrekening is geopend op naam van beide ouders en expliciet bedoeld om de kosten van de kinderen mee te betalen. Er kan ook een kindrekening geopend worden op naam van het minderjarige kind met volmacht voor beide ouders. Naast het onderhoudsgeld kan op deze rekening ook een provisie voor onverwachte buitengewone kosten door beide ouders gestort worden. Voordeel van een kindrekening kan zijn dat beide ouders vanaf die rekening de gemaakte kosten voor de kinderen kunnen betalen. Ook het kindergeld en eventuele andere tussenkomsten voor het kind worden dan op die rekening gestort.
- Eens bepaald in het vonnis moet dit verder gevolgd worden
Bij meerderjarige kinderen
- regeling blijft zoals hierboven OF
- kan rechtstreeks betaald worden aan het "meerderjarig kind"
Cash of op rekening
- Vrije keuze, eens bepaald in het vonnis moet dit gevolgd worden. Op rekening heb je het voordeel dat je van alle betalingen en stortingen direct de bewijzen hebt. Bij cash vraag je wel best een gehandtekend ontvangstbewijs om latere discussies te vermijden.

Onderhoudsgeld en fiscaliteit

Onderhoudsgeld betalen of ontvangen kan ook fiscale gevolgen hebben. Informeer je goed hierover bv. de juridische dienst van de Gezinsbond, bij je boekhouder, je bemiddelaar, advocaat of notaris.

Op de website van de Federale overheidsdienst Financiën vind je meer info over "Onderhoudsgeld en fiscaliteit".

Betaalde onderhoudsuitkeringen zijn onder bepaalde voorwaarden ten belope van 80% aftrekbaar van het netto belastbaar inkomen. Ontvangen onderhoudsuitkeringen zijn belastbaar ten belope van 80% van hun bedrag.

Bij een gelijkmatig verdeeld verblijf en een gezamenlijke uitoefening van het ouderlijk gezag kunnen de fiscale voordelen waartoe gemeenschappelijke minderjarige kinderen recht geven onder bepaalde voorwaarden onder de ouders worden verdeeld. Als u voor een kind onderhoudsgeld betaalt en u kiest voor fiscaal co-ouderschap dan kunt u de betaalde uitkering fiscaal niet aftrekken.

Een aantal tips voor de opmaak van je belastingsaangifte na scheiding vind je hier.

En wat als je het onderhoudsgeld waar je recht op hebt niet ontvangt?

Als je niet het onderhoudsgeld ontvangt waar je recht op hebt, dan kunt je een beroep doen op de Dienst voor alimentatievorderingen (DAVO). Deze dienst kan bij de persoon die het onderhoudsgeld moet betalen, het maandelijkse onderhoudsgeld en de achterstallen opvragen. DAVO kan, onder bepaalde voorwaarden, ook voorschotten op het onderhoudsgeld uitbetalen.

Webtips

Op de websites van de Paretogroup en van Neo-bemiddeling , twee privé-initiatieven van een aantal erkende bemiddelaars, kan je antwoorden vinden op een aantal specifieke vragen mbt. de onderhoudsregeling.

Als je op over vragen een persoonlijk gesprek wil met een bemiddelaar of een advocaat uit je buurt, dan vind je via de adressen via de site van de Federale Bemiddelingscommissie of de website van de Orde van de Vlaamse Balies

Nog vragen?

Als u moeite hebt om het onderhoudsgeld te betalen, dan kunt u aanspraak maken op een tussenkomst van het OCMW. Ook als u geen aanspraak maakt op die tussenkomt kunt u bij een OCMW of CAW terecht om uw financiële situatie te bespreken

Als je een juridische vraag hebt of het onderhoudsgeld, of als je je rechten en plichten hierover wil kennen, dan kan je info inwinnen bij het justitiehuis of de wetswinkel in je buurt.

Als jullie er samen niet uitraken, dan kunnen jullie een bemiddelaar of advocaat raadplegen om samen tot een zo optimaal mogelijke regeling over het onderhoudsgeld te komen.