Gescheiden ouders voelen zich vaak gefaald in het bieden van een veilig nest aan hun kinderen. Ze ervaren ook schuldgevoelens over de moeilijkheden die ze veroorzaken voor hun kinderen. Het is niet voor elke ouder eenvoudig om te praten over de scheiding, laat staan over de (tijdelijke) gevolgen daarvan voor de schoolloopbaan van hun kind(eren). Schuldgevoelens kunnen zichtbaar of minder zichtbaar oplaaien en stoorzenders worden in het gesprek.
- Probeer in contact met ouders sensitief te zijn voor deze moeilijk te dragen emoties en erken ze.
- Probeer op een normaliserende manier te praten over de meestal tijdelijke gevolgen voor het kind. Dit kan rust brengen in het ouderschap en in de gesprekken met de ouders.
Hoewel ze beslist hebben om elkaar als liefdespartners los te laten, kunnen ze elkaar niet loslaten als ouderpaar. Als ouders worden ze geconfronteerd met beslissingen die ze samen moeten nemen. De schoolkeuze is daar één van. Slechts één op de vier gescheiden ouders slaagt erin om op een warme manier met elkaar te blijven praten over de belangen van hun kinderen. Bij de helft van gescheiden ouders lukt het communiceren niet meer: ofwel praten ze bijna niet meer met elkaar ofwel eindigt elk contact in strijd. Elk moment waarop ze met elkaar over hun kind en het schools functioneren moet praten, wordt dan een groot risico op een strijd die kan oplaaien, met destructieve gevolgen voor het kind.
- Zorg ervoor dat ouders zo min mogelijk met elkaar moeten communiceren door beiden te informeren.
- Stuur brieven, uitnodigingen en rapporten naar beide ouders.
- Raad ouders aan te werken met een gesplitste factuur om ruzies over geldzaken te voorkomen.
- Houd bij wanneer het kind bij welke ouder verblijft en zorg ervoor dat briefjes over 'wat mee te brengen naar school' bij de juiste ouder terechtkomen.
- Beantwoord e-mails enkel wanneer ook de andere ouder in cc staat. Dit staat best uitdrukkelijk in het schoolbeleid vermeld en gebeurt standaard, zowel in complexe (vechtscheidingen) als in eenvoudige scheidingen. (Stoop, 2028)
- Licht bij bezorgdheden rond mentaal welzijn of de schoolloopbaan beide ouders in.
- Communiceer niet met plusouders, tenzij de andere ouder hiervoor toestemming geeft.
- Wanneer er beslissingen rond school moeten worden genomen, informeer dan beide ouders zo snel mogelijk en probeer voldoende tijd te voorzien. Het beslissingsproces verloopt trager dan in kerngezinnen, in de eerste plaats omdat gescheiden ouders niet meer samenwonen. In kerngezinnen ontstaan deze gesprekken vaak op momenten van rust in huis, maar gescheiden ouders moeten een moment afspreken om te overleggen. Het wordt nog moeilijker voor hen om dit moment vast te leggen als er hevige emoties kunnen oplaaien.
- Verkies om een oudercontact gezamenlijk te organiseren. Hierdoor ben je zeker dat beide ouders dezelfde informatie krijgen en voorkom je latere misverstanden. Weet dat dit voor veel gescheiden ouders een spannend moment is. Bereid je hier dan ook goed op voor. Je leest er meer over in onze fiche 'Hoe organiseer ik het oudercontact van gescheiden ouders?'.
- Het samen voeren van een oudercontact is te verkiezen, maar in sommige gevallen niet haalbaar. Voorkom de strijd door het oudercontact in dat geval voor beiden apart te organiseren. Dit biedt rust voor de ouders en vooral voor hun kinderen.
Soms wordt een ouder door de andere ouder gedemoniseerd. Op dat moment kan het voor een ouder moeilijker worden om in contact te staan met de school. Sommige ouders proberen dan de school te mijden en gaan niet meer in op uitnodigingen. Andere ouders zullen juist wel aanwezig zijn, maar hebben zich al gewapend voor mogelijke negatieve percepties. Deze ouders kunnen dan soms als weinig betrokken of aanvallend en agressief overkomen. Weet dat dit vaak een beschermingsmechanisme is.
- Benoem deze dynamiek in gesprek met de ouder en erken de last die dit met zich meebrengt. Vertel duidelijk dat jij als leerkracht geen partij kiest, maar er in de eerste plaats wil zijn voor het kind. Laat weten dat je zal luisteren naar beide partijen en erkenning zal tonen voor beide standpunten, maar dat je geen partij zal kiezen. (Stoop 2028)
TIPS
Wat kan een leerkracht betekenen voor ouders in tijden van scheiding?
- Oordeel niet over de ouders.
- Oordeel ook niet over de scheiding.
- Wees sensitief voor gevoelens van schuld en schaamte.
- Wees betrokken bij beide ouders, maar blijf neutraal in het conflict.
- Informeer hen dat cijfers tijdelijk kunnen dalen.
- Bevraag wat sinds de scheiding moeilijk loopt voor het kind op schools vlak en zoek samen uit wat jij als leerkracht daarin kan betekenen
- Verzamel informatie over de samenlevingsvorm en verblijfssituatie en spreek de juiste ouder aan.
- Informeer beide wettelijke ouders.
- Weet wie de ouders en plusouders zijn.
- Ken het juridische kader en schets dit aan de ouders.
- Informeer over het belang van een goede scheiding zonder te responsabiliseren.
- Verwijs door naar de juiste diensten indien nodig.